Fransman Jean-François Champollion lukte het in 1822 als eerste definitief de hiërogliefen te ontcijferen met behulp van de Steen van Rosetta. Op deze donkere granieten steen bleek dezelfde tekst te zijn geschreven op drie verschillende manieren. Door deze teksten met elkaar te vergelijken, waarvan er twee reeds werden begrepen, slaagde hij erin de betekenis van de hiërogliefen te begrijpen.

In het verre verleden moet het ook ongeveer zo zijn gegaan in de pogingen tussen volkeren onderling elkaar te willen begrijpen. Wezen twee personen naar een beekje dan is het aannemelijk dat achter de termen die zij ervoor gebruikten dezelfde betekenis schuil ging. Voor hetzelfde geld had de één kunnen denken “Ah, dus dat is het woord wat zij voor ‘water’ gebruiken” terwijl de ander bedoelde “Kijk uit. Zwem niet in dat water”, omdat zijn gesproken woord voor ‘piranha’s’ stond. Zulke vergissingen kwamen natuurlijk ook voor. Al doende leerde men en het puzzelen wat woorden konden betekenen duurde nog lang voort. Het vastleggen van de woordbetekenis op schrift hielp daar gelukkig wel bij.

Talenknobbel.

In mijn gezinnetje wordt onze dochter tweetalig opgevoed in het Nederlands en het Tagalog, waarbij laatstgenoemde één van de voornaamste talen is die wordt gesproken in de Filippijnen. Dat is een taal die ik zelf erg mooi vind en ondanks het feit dat ik het maar weinig zal gebruiken met andere mensen dan mijn gezin, heb ik mij er een beetje in bekwaamd. Spreken doe ik het nauwelijks, maar grote stukken verstaan doe ik vaak prima. Soms gaat me dat zelfs zo goed af, dat ik ’s avonds aan de eettafel na het enthousiaste gebabbel over hoe het op school is gegaan, niet eens meer weet of ik nou naar het Nederlands of Tagalog heb zitten luisteren. De twee talen lijken in niets op elkaar, maar als je zo gewend bent om naar twee talen te luisteren, merk je op een goed moment het verschil niet meer.

Natuurlijk zijn er tal van woorden die de gang van mijn ene oor naar mijn andere al meningmaal hebben afgelegd zonder dat mij duidelijk was geworden waar het voor stond. Zodat een ware letterbrij zo aan mij voorbij vloog. Iets wat nog wel een tijd zo door zal blijven gaan, tenzij ik er weer eens de moeite voor neem om op te zoeken wat het betekent.

Irritant?

Maar dat gold niet voor het woord ‘kakainis’. Dat is één van de woorden die ik heb geleerd zonder er echt een woordenboek voor te hebben hoeven openslaan. Ik heb het mezelf kunnen aanleren zuiver door te luisteren naar de Filippijnse conversaties hier in huis en de context waarin het werd gebruikt. “Kakainis di ba?”  betekent zoiets als “irritant toch?”. Daarvan wist ik al dat ‘di ba?’ stond voor ‘nietwaar?’.

Nou, reken maar dat ik dat helemaal niet zo irritant vond! Ik heb daarmee juist geleerd dat mijn taalniveau in het Tagalog helemaal zo slecht nog niet is en inmiddels die grens is gepasseerd dat ik betekenissen uit mijn eigen Steen van Rosetta begin te halen:  de context.

This entry was posted on Thursday, November 18th, 2010 at 06:46 and is filed under Mabuhay, Nederlands, Retourtje naar hier en terug. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.