Bestaat uit: “Het scheelde maar een haartje” & “Dat was op het nippertje”

Uitgesproken door: Gsorsnoi

Datum: Vrijdag 11 april 2008

Beste Ben,

Op een taalkundige inzending van jouw kant moet ik wel gehoor geven vind ik. Zij het dat ik reageer via de e-mail en je dat wellicht niet kunt aanhoren. Hierbij lees je mijn reactie:

Deze grappige uitspraak is helaas geen contaminatie. Ik moet je teleurstellen. Een contaminatie betreft namelijk in alle gevallen een ongelukkige versmelting van twee betekenisverwanten. Korter of langer hoef ik de uitleg niet te maken. Om daarom jouw inzending te beantwoorden als “Sorry Ben, dit is geen contaminatie. Volgende keer beter” zou ik wat erg bot vinden en doet een taalgevoelig man als jij geen recht aan. Driftig ben ik daarom bezig geraakt een pleonasme te ontdekken in deze uitspraak. Maar nee, ook dat zat er niet in. Ik heb mezelf zelfs op de vingers moeten tikken voor deze taalonzedige gedachte. Een pleonasme is een uitspraak waarbij het ene woord overvloedig in betekenis volgt op het voorgaande woord. Bijvoorbeeld: “de rond cirkel”, “witte sneeuw”, “een dood lijk” en “de luie ambtenaar” …
Oh pardon, die luie ambtenaar hoort daar natuurlijk niet thuis.

“Spreekwoordelijke gezegdes” is dus geen contaminatie en ook geen pleonasme. Beide categorieën impliceren namelijk een gelijke betekenis. En dat is nou net wat deze twee woorden in deze uitspraak juist missen:

• Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een waarheid of wijsheid bevat. In tegenstelling tot een gezegde, dat naar het onderwerp wordt vervoegd, wordt in een spreekwoord steeds dezelfde tekst gebruikt. Vaak bestaat een spreekwoord uit twee delen, waarbij het eerste deel een oorzaak of voorwaarde beschrijft en het tweede deel een gevolg of conclusie. Spreekwoorden behoren tot de volkstaal. Om die reden zijn veel Nederlandse spreekwoorden ontleend aan de scheepvaart. Volkstaal is dynamisch, om die reden kunnen oude spreekwoorden gemakkelijk verdwijnen en nieuwe ontstaan.

Bedenk bij het aanhoren van een spreekwoord altijd: “Al is een spreekwoord nog zo raar, als het rijmt dan is het waar.”

• Een gezegde is net als een spreekwoord een vaste uitdrukking. In tegenstelling tot een spreekwoord is een gezegde een deel van een zin en wordt deze in een lopende en veranderbare zin verwerkt.

bron: Wikipedia

Vergeef mij mijn vrijpostige onbeschaamdheid tot deze uitleg te zijn gekomen. Ik heb je er niet de les mee willen lezen. Als contaminatie had je weliswaar de plank mis, maar naar mijn persoonlijke mening is “spreekwoordelijke gezegdes” …

… een buitengewoon magnifieke uitspraak!

Met vriendelijke groet,
Gsorsnoi

—————————————————————————————–

Van: Ben [http://www.irritaal.nl]
Verzonden: maandag 13 oktober 2008 9:34
Aan: Gsorsnoi
Onderwerp: Grappige uitspraak

Dag Gsorsnoi,

Zojuist hoorde ik een collega van mij zeggen: spreekwoordelijke gezegdes.
Ik dacht dat is iets voor een contaminatieliefhebber, dus wellicht vind je het leuk genoeg voor een post op Tycoon Newspaper.

Groet,
Ben

Bestaat uit: “Spoken zien” & “Beren op de weg zien”

Uitgesproken door: Peter Visser

Datum: Vrijdag 18 april 2008

Bestaat uit: “Hij is zo bang als een wezel” & “hij is een angsthaas”

Uitgesproken door: De vriendin van Hans

Datum: Maandag 8 september 2008

Bestaat uit: “Van een mug een olifant maken” & “een storm in een glas water”

Uitgesproken door: Gsorsnoi

Datum: Woensdag 12 maart 2008

“192008”

Uitgesproken door: De Moraalridder, en niemand anders

Datum: Donderdag 4 september Negentien-tweeduizendenacht

“Laat mensen de ruimte, dan is het resultaat onvoorspelbaar en tevens onvoorstelbaar”

Uitgesproken door: Peter Visser

Datum: Dinsdag 26 augustus 2008

“Fout is altijd fout, het maakt niet uit hoe je het schrijft”

Uitgesproken door: Gsorsnoi

Datum: Dinsdag 11 april 2008

Bestaat uit: “Iemand aan de haak slaan” & “Iemand schaken”

Uitgesproken door: Jared van der Zee

Datum: Maandag 25 januari 2008

Bestaat uit: “Opbergen of opslaan” & “bewaren”

Uitgesproken door: Jared van der Zee

Datum: Woensdag 9 januari 2008